ویژگی های مثبت روزه داران

روزه داری یک تمرین مفید برای افزایش صبر است. وقتی صبر افزایش پیدا کند، طبیعتا رفتار زشت افراد هم تغییر خواهد کرد. 
 

بهار باعث شکوفایی طبیعت و سرسبزی درختان و گیاهان می‌شود. در واقع یک رویش دوباره برای طبیعت است تا از حالت خشکی در بیاید و منظره زیبایی، به رخ انسانها بکشد. ماه رمضان هم مانند بهار باعث شکوفایی و بیدار شدن انسانها می‌شود. انسانها در ماه رمضان، رفتارهای زشت خود را پاک می‌کنند و رفتارهای خوب را جایگزین آنها می‌کنند. روح انسانها در ایام غیر از ماه رمضان با چالش های زیادی روبرو می‌شود که باعث کدر شدن او می‌شود و ماه رمضان وظیفه دارد انرژی دوباره به این روح آسیب دیده بدهد. فردی که روزه می‌گیرد باید رفتارها و گفتارهای خود را مدیریت کند و آن چیزی که در شان روزه داران واقعی است را اجرا کنند. 
 

در این نوشتار می‌خواهیم به صورت اختصار درباره خصوصیات روزه داران صحبت کنیم. 
 

یکی از مشکلاتی که جامعه امروزی با آن مواجه است، بحث اخلاق های زشتی است که اعضای خانواده نسبت به یکدیگر انجام می‌دهند. منشأ بسیاری از این رفتارها به نداشت صبر بر می‌گردد. اما روزه داری یک تمرین مفید برای افزایش صبر است. وقتی صبر افزایش پیدا کند، طبیعتا رفتار افراد هم تغییر خواهد کرد. 

توجه؛ اخلاق نیکو عاملی  برای محبوبیت شما در بین اعضای خانواده و دوستان است. «پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند ؛هر کس از شما در این ماه، اخلاق خود را نیکو گرداند، خداوند متعال برای او جواز عبور از پل صراط را - آن روز که گام ها می لغزد – صادر می کند.»[1] 

اهمیت این سخن زمانی روشن می شود که دقت کنیم انسان روزه دار گاهی در اثر تشنگی و گرسنگی طاقت خود را از دست می دهد و در نتیجه توان کمتری در مقابل ناهنجاری های روحی و اجتماعی خواهد داشت.پس فردی که بتواند صبر کند و اخلاق نیکو نشان دهد، باید جایگاه او در بهشت باشد. 
 

روح روزه گرفتن مساوی است با ایثار کردن، مساوی است با خرج دادن در مسیر الهی، شما روزه می گیرید و دلتان می‌خواهد از غذایی که می‌خورید، دیگران نیز تناول کنند. یا افراد را بر سفره خودتان مهمان می کنید یا اینکه مواد غذایی را تهیه کرده و به خودشان دهید. این ماه، ماه مهمانی خداوند است و بندگان شایسته هم سعی می‌کنند در این ماه، مهمانی بیشتری بگیرند تا در این مهمانی شریک باشند. «پیامبر اکرم‌ (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند ٌهر کس از شما در این ماه مؤمن روزه داری را افطار دهد ، برای او نزد خداوند پاداش آزاد ساختن یک برده و آمرزش همة گناهان گذشته منظور خواهد شد.»[2] 
 

نمی‌شود روزه داشته باشید اما بیخیال از حال هم نوع خودتان باشید. این سبک زندگی را ائمه معصومین (علیهم السلام) به ما یاد دادند. در همه حال به فکر دیگران بودند و همیشه تلاش می‌کردند تا نیاز مستمندان را برآورده سازند. در اعمال مشترک ماه رمضان هم می‌بینیم که دعا برای دیگران بسیار وجود دارد و این یک درس است که شما روزه دار باید به فکر برادران و خواهران دینی خود باشید و مشکل آنها را مشکل خودتان بدانید. 

اَللّهُمَّ أَغْنِ کُلَّ فَقُِیرٍ، اَللّهُمَّ اَشْبِع کُلَّ جائِعٍ، اَللهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُریانٍ، اَللهُمَّ اقْضِ دَینَ کُلِّ مَدیِنٍ»[3] انفاق کردن در راه خداوند در تمام ایام سال دارای پاداش و صواب است، اما در ماه مبارک رمضان بخاطر این فضای معنوی دارای فضیلت بیشتری است پس این فرصت ارزشمند را غنیمت بشماریم.

نکته: روزه دار واقعی به همرای اعضای خانواده، خویشاوندان، اقارب و همسایگان سخاوت دارد؛ روزه دار در بذل علم و مال و جانش بخاطر رضای الله متعال، گسترش دین، نفع رسانی به دیگران از طریق طعام دادن گرسنه و اندرز دادن نادان و برآوردن نیاز، نیازمندان؛ سخاوتمند می باشد. 
 

روزه داری یک مکتب درس است که می‌خواهد در این کلاس درس انسان بسازد و اصول یادگیری در این دوره ماه رمضان بسیاری ساده تر از ماه های دیگر است. یکی از عواملی که سبب بزرگ شدن روح شما می‌شود و درجه معنوی شما را بالاتر می‌برد، احترام گذاشتن به بزرگان و نیکی کردن به کودکان است. «پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند ؛به بزرگانتان احترام بگذارید و به کوچک ترهای تان مهر بورزید.»[4] 

نکته: سعی کنید در این ماه به پیران فامیل رسیدگی کنید و مشکلات آنها را حل کنید، چون آنها سرمایه های هستند که وجودشان باعث زینت زندگی ها می‌شود. «از آموزه های با برکت فرهنگ اسلامی تعظیم بزرگسالان و افراد مسّن جامعه است. از منظر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بر خلاف جوامع غربی که سالمندان را عضوی زائد و سربار جامعه می دانند ـ بزرگترها و سالمندان ، سرمایه های ارزشمندی محسوب می شوند که علاوه بر انتقال میراث و تجربه نسل گذشته به نسل آینده ، خود سمبل عمری زحمت و تلاش و فداکاری هستند. هم چنین مهرورزی به اطفال و بذل عاطفه و محبت به کودکان آثار گران قدری در تربیت نسل جدید دارد که در مباحث تربیتی مفصل به آن پرداخته می شود.»[5] 
 

هر انسانی نیاز دارد که با اقوام خودش رفت و آمد کند و از حال هم آگاه شوند، یکی از سنت های خوبی که در ماه رمضان وجود دارد این است که آشنایان در کنار هم جمع می‌شوند و از یکدیگر دیدار می‌کنند و این صله رحم ها باعث محکم شدن روابط آنها می‌شود. «رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: دیدار خویشاوندان و اطلاع یافتن از زندگی آنان ، در تحکیم روابط و ازدیاد محبت تأثیر به سزایی دارد.» [6] 

توجه: ماه رمضان ماه رحمت و غفران است، اگر خودمان را آماده کنیم و رفتارهای خود را طبق اصول انجام دهیم، شانل این غفران و رحمت الهی خواهیم شد. یکی از مسیر های که ما را به رحمت الهی می‌رساند، صله رحم کردم است. رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم) در خطبه شعبانیه می فرماید: «هر کس در ماه رمضان صله رحم کند، خداوند متعال رحمت خود را در روز قیامت شامل او خواهد کرد و هر کس قطع رحم کند، خداوند متعال رحمت خود را از او قطع خواهد کرد.»[7]
 

روزه وقتی کامل است و ما روزه دار واقعی محسوب می شویم که این عمل، فقط خودداری از خوردن و آشامیدن نباشد، بلکه همه اعضا و جوارح ما روزه دار باشند و چنین روزه ای کامل و واقعی است و طبعاً اثر آن پایدار است. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در این‌باره می‌فرمایند: «روزه فقط خودداری از خوردن و آشامیدن نیست،‌ بلکه خداوند آن را علاوه بر این دو،‌ مابقی برای کارها و سخنان زشت که روزه‌ را بی‌اثر می‌کند قرار داده است،‌ چه اندکند روزه‌داران و چه بسیارند کسانی که گرسنگی می‌کشند.»[8] 

پی نوشت :
[1] الامالی، صدوق، صفحه 93
[2] همان، صفحه 93
[3] بحارالانوار، جلد 95، صفحه 120، ح 4.
[4] الامالی، صدوق، ص 93.
[5] به کتاب «تربیت در سیرة امام مجتبی علیه السلام» 
[6]الامالی، صدوق، صفحه 93
[7]همان.
[8] اصول کافی، جلد 4، صفحه 87